ANKARA – AK Parti’nin iktidara geldiği 2002’den bu yana Türkiye, toplam 14 kez, yani neredeyse her iki yılda bir ve hatta bazı seneler iki kez sandık başına gitti. Her sandık, siyasetin gerilimini biraz daha artırdı.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçişten sonra o gerilim tabir-i caizse kontrolden çıktı. Son 21 yıl içinde her yılın kendine has ‘unutulmayanları’ vardı ama geride bıraktığımız 2023 yılının yeri bambaşka oldu. Biri Cumhurbaşkanlığı, biri Meclis olmak üzere iki seçim, biri CHP’de genel başkan değiştiren 4 büyük siyasi parti kongresi ve daha pek çok önemli gelişmeyle 2023 siyasette önemli izler bıraktı. 2023’te AK Parti iktidarı kaybetmeye ilk kez ve bu kadar çok yaklaştı. Sonuç olarak 2023 iktidar için endişe dolu ama zaferle sonuçlanan, muhalefet için kazanacağından eminken büyük bir yenilgiye sahne olan bir yıl oldu. Ayrıca 2023, 2024’e dair öngörülerin yeniden şekillendiği bir yıl da oldu. Şimdiden, rahatlıkla söylenebilir ki 2023 kadar olmasa da 2024’te de siyasetin tansiyonu yüksek olacak.
2023’ÜN İLK SİYASİ SORUSU: İMAMOĞLU VE YAVAŞ’IN RAKİPLERİ KİMLER OLACAK?
Peki, bizi 2024’te neler bekliyor? Şüphesiz ilk sırada 31 Mart’ta gerçekleşecek yerel seçimler var. Seçimlerin ilk sorusu, adayların kim olacağı. Şubat ayına kadar bu soru yanıtını bulacak ama o yanıt gelene kadar kulisi, tartışması da çok olacak. Cumhur İttifakı’nın Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ın karşısına kimleri çıkaracağı; bunun yanı sıra CHP’nin İzmir, Antalya, Adana adayları, DEM’in Diyarbakır, Van, Mardin adaylarının kimler olacağına ilişkin kulisler ocak ayı boyunca sürecek.
Seçimde yarışacak tüm isimler şubat ayına kadar netleşecek. O güne kadar siyasi partiler anket, ön seçim, eğilim yoklaması, saha araştırması gibi yöntemlerini işleterek adaylarını belirleyecek.
AK PARTİ, MHP İLE ANLAŞTI, SIRADA HÜDA-PAR VE YENİDEN REFAH VAR
Yerel seçimlere giderken siyasi partilerin kendi aralarında iş birliği yapıp yapmayacakları, yapacaklarsa bu iş birliklerinin nasıl şekilleneceği de şubata kadar netleşecek bir başka konu olacak. Cumhur İttifakı’nda MHP ve AK Parti’nin iş birliğinin ana hatları ortaya çıktı. AK Parti’nin Yeniden Refah ve HÜDA-Par ile nasıl bir iş birliği kuracağı ise yılın ilk haftalarında netleşecek.
DEM VE CHP NE KARAR VERECEK?
Başta İstanbul olmak üzere pek çok büyükşehirde oyları belirleyici olan DEM Parti’nin atacağı adımlar da merak konusu. 2023’ün son ayında CHP Genel Başkanı Özgür Özel ile DEM Parti Eş Genel Başkanları Tülay Hatimoğulları arasında gerçekleşen ilk görüşmenin başkanlar ve kurmaylar düzeyinde devamının gelmesi bekleniyor. Kent uzlaşısını esas alacağını ifade eden DEM Parti’nin batıda başta İstanbul olmak üzere bazı kentlerde CHP’nin adayını destekleyip desteklemeyeceği, CHP’nin DEM Parti ile iş birliğini nasıl inşa edeceği merak konusu. DEM Parti ve CHP’nin belki de yerel seçimlerin kaderini belirleyecek bu kararı yılın ilk ayında verilmiş olacak. Bu karar verilene kadar da basına açık ya da kapalı çeşitli temaslar gerçekleşecek.
AKŞENER HANGİ ADIMLARI ATACAK?
Seçimlere hür ve müstakil girme kararı alan İYİ Parti’nin Ankara ve İstanbul’da kimleri aday yapacağı da merak ediliyor. Hür ve müstakil girme kararının parti içinde yarattığı rahatsızlık ve ardı ardına gelen istifalar da İYİ Parti ile ilgili bir diğer önemli gündem. Geçtiğimiz yıl çok sayıda milletvekili ve yöneticinin istifa ettiği İYİ Parti’de 2024’te yeni istifaların gelmesi sürpriz olmayacak. İYİ Parti’nin aday çıkarmasının muhalefete kaybettirebileceği yorumlarına karşın “Tüm sorumluluk bende” diyen İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in yerel seçimlerden sonra atacağı adımlar ve istifa eden bazı milletvekillerinden gelen partiyi kongreye götürme çağrısına karşı tutumunun ne olacağı da seçimlerden sonra şekillenecek.
ÖZGÜR ÖZEL’İN İLK SINAVI YEREL SEÇİMLER
Yerel seçimler İYİ Parti kadar CHP’nin de yakın geleceğini etkileme potansiyeline sahip. Zira yerel seçimler CHP’nin yeni genel başkanı Özgür Özel’in ve yönetiminin ilk sınavı. Başta İstanbul olmak üzere büyükşehirlerde alınacak sonuç sadece Özel’in değil CHP’nin de önündeki yılları etkileyecek. Mevcut büyükşehirlere yenilerinin eklenmesi halinde CHP’nin yeni yönetimi yerel seçimlerden güçlenerek çıkacak.
Son yıllarda yapılan tüm seçimlerde olduğu gibi bu seçimlerde de sert bir politik iklim yaşanması sürpriz olmayacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin miting meydanlarında yapacağı konuşmalar seçim iklimini belirleyecek.
SEÇİMLERDEN ÖNCE MHP KONGRESİ
MHP 14’üncü olağan kongresini seçimden iki hafta önce yapacak. Kongrede Devlet Bahçeli yeniden genel başkan seçilecek, yönetim kadrolarında da büyük bir değişiklik gerçekleşmeyecek.
MECLİS’TE TRANSFERLER OLACAK MI?
İttifak sisteminin yarattığı zorunluluk sebebiyle 2023’te başka partilerin listelerinden seçilen çok sayıda milletvekili seçildikleri partilerden istifa ederek kendi partilerine geçtiler. Milletvekillerinin bir kısmı da partilerinde yaşanan çeşitli sorunlar sebebiyle partilerinden ayrıldılar. Şu anda Meclis’te biri eski MHP’li, 5’i eski İYİ Partili 6 bağımsız milletvekili bulunuyor. Bu milletvekillerinin 2024’te atacağı adımlar yakından takip edilecek. MHP’den istifa eden Saffet Sancaklı’nın partisine dönüp dönmeyeceği, İYİ Parti’nin eski milletvekillerinin Meclis’te grubu bulunan partilerden birine dahil olup olmayacağı soruları 2024’te yanıt bulacak.
DEVA GRUP KURACAK MI?
Gelecek ve SAADET milletvekillerinin birleşerek kurduğu SAADET Meclis Grubu’na dahil olmayan DEVA Partisi’nin yeni bir grup kurabileceği bir süredir Ankara kulislerinde konuşuluyor. 15 milletvekili bulunan DEVA’nın grup kurabilmesi için 5 milletvekiline daha ihtiyacı var. DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, partisinin Meclis’te bir grubu bulunmasını önemsediklerini ve grup kurmak için çabaladıklarını ifade etmiş ancak bunun için yerel seçimlerden sonrasını işaret etmişti. Yerel seçimlerden önce ya da sonra DEVA ile bazı bağımsız milletvekillerinin ya da 3 milletvekili bulunan TİP, 3 milletvekili bulunan DP gibi siyasi partilerin temas kurması şaşırtıcı olmayacak.
AYM – YARGITAY KRİZİ NASIL ÇÖZÜLECEK?
2023’e damga vuran ve yıl biterken halen çözülmemiş olan Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay arasındaki kriz 2024’te de kendini hissettirecek. Kamuoyunda yaygın olarak ‘yargı krizi’ olarak tanımlansa da pek çok boyutuyla siyasette de hissedilen bu sorunun nasıl çözüleceği 2024’ün en temel sorularından biri olacak. Ve elbette bu krizin güncelde en çok etkilenen ismi, tutuklu TİP Milletvekili Can Atalay’ın engellenen tahliyesi 2024’ün önemli gündemlerinden birisi olacak.
KOBANÎ DAVASI SONLANACAK, SİYASET NASIL ETKİLENECEK?
HDP’nin önceki dönem eş genel başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın da yargılandığı Kobanî Davası, 2024’ün ilk aylarında sonlanacak. Davanın sonucu, siyasetçilerin alması muhtemel cezalar Türkiye’nin yakın geleceğini de etkileyecek. Kararın ardından DEM Parti’nin atacağı adımlar da dikkatle izlenecek.
YENİ ANAYASA TARTIŞMASI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 14-28 Mayıs seçimleri sonrası sivil-demokratik bir anayasa yapımını gündeme getirmiş, Meclis’i işaret etmişti. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş da yeni anayasa konusunda çalışmaların yerel seçim sonrasında başlayacağını söylemişti. 2024 yılının seçim sonrası gündeminde önemli tartışma başlıklarından biri de yeni anayasa olacak. Meclis Başkanı Kurtulmuş’un yerel seçim sonrası Meclis’te “yeni sivil anayasa masası” masası kurulması için çağrı yapması bekleniyor. Bu çağrıya partilerin yanıtı ve sonrasındaki gelişmeler 2028 seçimlerine giden 4 yılda önemli bir tartışma başlığı olacak.
